کاربرد سنجش از دور ماهواره ای در ردیابی بندپایان ناقل بیماری

زمینه و هدف: بیماری­های منتقله توسط بندپایان از مهمترین علل مرگ انسان به شمار می­روند. بدنبال پرتاب اولین ماهواره­های هواشناسی در دهه1960، کاربرد سنجش از راه دور در تحقیقات سلامت انسان طی سه دهه اخیر رو به افزایش نهاده و اطلاعات دریافتی از ماهواره­ها و سنجنده­های مختلف آنها با توان تفکیک زمانی و مکانی مختلف، پهنه جدیدی را در تحقیقات علوم مربوط به بهداشت و سلامت انسان گسترده است. این مقاله به مرور قابلیت­های سنجش از راه دور در زمینه تحقیقات مربوط به بیماری­های منتقله توسط پشه­ها، پشه خاکی­ها و کنه­ها در دنیا می­پردازد. روش کار: با استفاده از موتورهای جستجوی اینترنتی و بانک های اطلاعات مقالات علمی داخلی و خارجی، کلمات کلیـدی مانند سنجش از راه دور، ماهواره، کنه، پشه و پشه خاکی جستجو شد و مقالات بدست آمده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: چندین شاخص اکولوژیک در سنجش از دور بیماری­های منتقله شامل شاخص­های مربوط به پوشش گیاهی، دماهای سطحی زمین و دریا، رطوبت خاک و دوره ابر سرد بیشتر مورد استفاده قرار گرفته­اند. نتیجه گیری: اطلاعات عوامل محیطی بدست آمده از تصاویر ماهواره مانند دما، رطوبت، پوشش و کاربری زمین به ما کمک می­کند تا با توجه به اکولوژی ناقلین بیماری­ها، زیستگاه­های آنها را شناسایی نماییم. با وجود این، گذشته از قابلیت­های فنی گسترده این علم، به نظر می­رسد کاربرد آن به علت پیچیدگی­های تکنیکی و مدل­های مربوطه محدود شده باشد. مشکلاتی که بر سر راه کاربرد سنجش از راه دور در علوم بهداشتی و اپیدمیولوژی بیماری­ها وجود دارد، اغلب به هزینه­های خرید تصاویر ماهواره­ای و همچنین میزان در دسترس بودن آنها در زمان­های مورد نظر برای پایش یک موضوع خاص مانند ناقل و یا عامل بیماری می­باشد، درحالیکه بیشتر مطالعات بهداشتی و پایش بیماری­ها نیاز به استفاده از تصاویر با توان تفکیک مکانی بسیار بالا دارند.